Tinh thần đồ án (cách tìm ý cho đồ án )

by **crazy** 29/11/11, 01:00 am

Các cách tiếp cận trong thiết kế kiến trúc

Khi bàn đến thiết kế kiến trúc, thì việc đầu tiên phải bàn là cách tiếp cận đối tượng của tác giả sáng tác và cách tiếp cận cảm nhận của cộng đồng qua tác phẩm kiến trúc. Tiếp cận thị giác là tiếp cận chủ yếu của nghệ thuật tạo hình. Nhận cảm một tác phẩm tạo hình luôn là một nhận cảm đồng thời nhiều nguyên khởi và nhiều tuyến. Tiếp cận sáng tác và tiếp cận nhận cảm một tác phẩm kiến trúc luôn cần đến quá khứ (truyền thống) và hiện tại, tri thức nghệ thuật và khoa học, nhận thức triết học và kinh nghiệm văn hóa nghệ thuật. Tiếp cận đối tượng sáng tác tức là hiểu và quan niệm về đối tượng đó như thế nào, thực chất đó là những con đường khác nhau của sáng tác kiến trúc, còn tiếp cận nhận cảm tác phẩm là cách đọc và hiểu tác phẩm kiến trúc.

Nhìn chung có thể có các cách tiếp cận các đối tượng sau:

- Tiếp cận xã hội hay cách tiếp cận vấn đề. Ví dụ như vấn đề giúp đỡ người nghèo thì được hiểu là cho con cá hay cái cần câu. Nhà ở cho người thu nhập thấp thì làm nhà giá rẻ hay vận động họ cùng xây nhà với chủ đầu tư? Đó là những cách tiếp cận khác nhau để giải quyết vấn đề.

- Tiếp cận các giá trị nhân văn của cộng đồng. Tác phẩm kiến trúc có địa chỉ cụ thể, có miền đất cụ thể. Con người sống trên những miền đất cụ thể đó và tạo hồn cho đất nên các huyền thoại, truyền kỳ, các ẩn dụ dân gian, các phong tục tập quán... đều có thể là những con đường tiếp cận. Thanh long, bạch hổ, bông sen, trống đồng, hay phố chợ, cổng làng, trầu cau... là những giá trị có hình tượng cụ thể và các giá trị phi hình như tình mẫu tử, lòng vị tha, quan hệ họ hàng dòng tộc... đều có thể là những cảm hứng tiếp cận.

- Tiếp cận các hình tượng, các biểu tượng trong cộng đồng. Búp măng là biểu tượng của tuổi nhi đồng, hình vuông trong hình tròn là biểu tượng của đồng tiền, chim bồ câu là hình tượng của hòa bình, bánh chưng (đất) thì vuông, bánh dày (trời) thì tròn... Các biểu tượng này có hình, có nghĩa, dễ nhận diện và cũng dễ nhàm chán bởi tính phổ thông của chúng. Vấn đề là áp dụng thích hợp và khai thác ở các ngữ nghĩa mới hay tìm ra các biến thể tương tự của các hình tượng này. Ví như con trâu thì gắn với nhà nông, nhưng con trâu vàng (kim ngưu) lại là câu chuyện khác hẳn. Cái cò, cái vạc là sự lam lũ tần tảo của người đàn bà chân quê, nhưng cánh hạc lại gắn với tiên cảnh bồng lai.

- Tiếp cận mang tính tư tưởng hay triết luận của vấn đề. Chúng ta đều biết tượng đài Đệ tam quốc tế của Tatlin là tiếp cận từ biểu tượng phát triển đi lên của đường xoáy trôn ốc. Đại hoàn môn (Gran d’Arch) mới của Paris là triết luận tri thức (qua hình tượng quyển sách) mở ra thế giới của văn minh Pháp. Rõ ràng là cách tiếp cận này rất khó bởi tính khúc chiết của hình tượng mang nghĩa. Nhưng một khi đã tiếp cận được thì hình tượng ổn định, dễ chấp nhận và có giá trị cao.

- Tiếp cận theo hướng khoa học, kỹ thuật và công nghệ. Cách này cần một tri thức khoa học nền. Ví như tiếp cận khoa học sinh thái ứng dụng các chu trình sinh thái kín, năng lượng sạch, kết cấu xoắn... có thể tạo ra các hình dạng mới, lý giải mới cho thiết kế kiến trúc. Những năm đầu thế kỷ XX các kỹ sư đi tiên phong trong xu hướng này, những năm cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI các tên tuổi như Norman Foster, Calatrava, Roger Frechette, Shigeru Ban... tạo ra một thế giới hình dạng khoa học công nghệ mới cho kiến trúc.

- Tiếp cận hình dạng tự thân, cấu trúc tự thân. Không phải lúc nào và với đối tượng nào ta cũng có thể (và cần thiết phải) có các tiếp cận nêu trên. Các hình dạng vuông tự thân trong kiến trúc Richard Meier, các mặt cong tự do trong kiến trúc của F.Ghery, các đường thẳng của Mario Botta hay đường cong bậc hai của Calatrava... đều là các hình dạng tự thân, không mang nghĩa. Chúng có vẻ đẹp tự thân mà hầu hết KTS chúng ta đều nhận thấy và áp dụng. Phần lớn các thiết kế quy hoạch đô thị phải xử lý một diện rộng, độ cao không đáng kể nên tiếp cận một hình dạng có nghĩa là điều không dễ. Vì thế việc tiếp cận các mạng vuông, các hệ đường cong tự thân là con đường an toàn. Khi đã nhận thấy vẻ đẹp tự thân thì đừng ép chúng mang nghĩa một cách khiên cưỡng.

- Tiếp cận ngược dòng. Các quy ước xã hội, các nguyên lý giáo khoa, các niêm luật nghệ thuật được đặt ra là để chúng ta bước qua nó chứ không chỉ phải theo nó. Đó là triết luận của tiếp cận ngược dòng. Tại sao cứ phải khăng khăng cho rằng cái thư viện này có hình thức giống một nhà máy là điều không đúng, là không hay. Thư viện là nơi lưu trữ tri thức để tái sản xuất các sản phẩm tri thức mới thì khác gì một nơi sản xuất các sản phẩm tiêu dùng mới. Vấn đề là hình thức ấy có giá trị thẩm mỹ kiến trúc hay không. Các tiếp cận này dễ bị chống đối nhưng luôn là tiên phong. Nghệ thuật cổ điển đề cao tính hài hòa, thống nhất, rõ ràng còn nghệ thuật đương đại khai thác các giá trị thẩm mỹ của cái hỗn dung, phức hợp và mập mờ. Robert Venturi (deconstruction) là những mẫu mực của triết luận ngược dòng. Điều kiện đầu tiên để có được tiếp cận ngược dòng là sự am hiểu và thông thạo các thông lệ hiện hành. Bởi nếu không thì cái mới của ta chỉ là cái ta chưa biết.

Xây dựng ý tưởng và hình tượng trong thiết kế kiến trúc

Ý tưởng kiến trúc xuất hiện từ nhiều nguyên khởi (hay cách tiếp cận) khác nhau. Có ý tưởng hữu hình và ý tưởng phi hình. Cần thiết phải nhận ra và nên tránh các ý nghĩ văn học bởi đó chỉ là những cảm nhận, những mong muốn diễn đạt chứ không phải là ý tưởng kiến trúc. Một ý tưởng kiến trúc dù là hữu hình hay phi hình đều phải được sơ đồ hóa, hay đồ họa hóa. Nghĩa là phải vẽ ra hình cho ý tưởng. Khi đó ta nói rằng ý tưởng có ý và có hình. Các sơ đồ đó có thể là sơ đồ cấu trúc, phác đồ biểu hình hay họa đồ diễn đạt. Nếu là sơ đồ cấu trúc thì nội dung, mô hình hoạt động, cấu trúc hệ thống là cái khung chính để phát triển thiết kế. Nếu là phác đồ biểu hình hay họa đồ diễn đạt thì phải chọn hình ảnh tiêu biểu và được phác thảo chỉ với các nét có nghĩa. Các nét có nghĩa đó sẽ tạo nên hình dạng của công trình. Chúng thường tương thích với các nét kết cấu của công trình, với các nét cấu trúc của tác phẩm.

Đến đây, có thể nói là ý tưởng kiến trúc đã định hình, sau đó chỉ là công đoạn phát triển. Hình tượng kiến trúc có thể được nhận ra từ một dấu hiệu, một tín hiệu, một ký hiệu, một biểu hiệu hay một biểu tượng cụ thể như: Dấu hiệu là một thông tin bất kỳ; Tín hiệu là một thông tin có nội dung, hay định hướng nội dung; Ký hiệu là một thông tin được lặp lại, cố định và có hình dạng; Biểu hiệu là một là một ký hiệu được lựa chọn, được design, có ngữ nghĩa có giá trị tượng trưng trong một cộng đồng hẹp; Biểu tượng là một biểu hiệu có hình ảnh, có ý nghĩa xã hội và được chấp nhận trong xã hội. Việc lựa chọn hình ảnh cho biểu tượng nên chọn hình ảnh quen thuộc, đã được chấp nhận. Nếu không dễ rơi vào trường hợp phản nghĩa, như trường hợp “hàm cá mập”.

Việc xây dựng ngôn ngữ hình tượng được trải qua các công đoạn sau như: Xác định ý niệm tạo hình; Lựa chọn hình ảnh đặc trưng, quen thuộc và sơ đồ, phác đồ hay họa đồ tương ứng có sức diễn đạt; Dùng các thao tác tương tự để chuyển các sơ đồ, phác đồ hay họa đồ sang hình dạng kiến trúc; Phát triển tạo hình kiến trúc trên cơ sở nét có nghĩa để chuyển sang nét kết cấu, cấu trúc chức năng hay mô thức kiến trúc.

Hình tượng được xây dựng bằng nguyên khởi tri thức thì có tính khái quát cao. Nguyên khởi xuất phát từ các cảm nhận thì tạo liên tưởng nhanh, dễ nhận cảm và ấn tượng sâu. Nguyên khởi từ hình ảnh thiên nhiên thường lãng mạn và giàu cảm xúc.

Một thiết kế kiến trúc có bản sắc cần có cách tiếp cận thông minh (phù hợp, lạ hay nhuần nhuyễn) với đối tượng (đề bài đặt ra); Được thực hiện với một công nghệ thiết kế đầy đủ và rõ ràng từ ý tưởng, quan niệm đến mô hình hoạt động thích dụng, mô tip đặc trưng, được cấu trúc chặt chẽ trong thành phần và hệ thống và có hình tượng biểu hiện nói lên được các đặc trưng và giá trị văn hóa của cộng đồng mà nó tồn tại.

KTS. Nguyễn Luận
Theo tạp chí Kiến trúc Việt Nam số 10/2010

“Bài viết trên đã được xóa phần đầu “

chúc các bác các chú k34 thành công

by **ballade** 01/12/11, 10:56 am

ra trường chỉ cần chừng đó là đủ chứ !!!

by **crazy** 07/05/12, 09:33 pm

cày cái này sớm ,tốt cho sức khỏe,có sức khỏe rồi còn cày mấy cái khác

by **crazy** 07/05/12, 09:41 pm

. Tiếp cận sáng tác và tiếp cận nhận cảm một tác phẩm kiến trúc luôn cần đến quá khứ (truyền thống) và hiện tại, tri thức nghệ thuật và khoa học, nhận thức triết học và kinh nghiệm văn hóa nghệ thuật. Tiếp cận đối tượng sáng tác tức là hiểu và quan niệm về đối tượng đó như thế nào, thực chất đó là những con đường khác nhau của sáng tác kiến trúc, còn tiếp cận nhận cảm tác phẩm là cách đọc và hiểu tác phẩm kiến trúc.

đọc đoạn trên mà hoảng

by Sponsored content

Tinh thần đồ án (cách tìm ý cho đồ án )

Tinh thần đồ án (cách tìm ý cho đồ án )

Re: Tinh thần đồ án (cách tìm ý cho đồ án )

Re: Tinh thần đồ án (cách tìm ý cho đồ án )

Re: Tinh thần đồ án (cách tìm ý cho đồ án )

Re: Tinh thần đồ án (cách tìm ý cho đồ án )